Os seres vivos e as funcións de nutrición

Os seres vivos e as funcións vitais

Que é un ser vivo?: Un ser formado por células que é capaz de desempeñar as tres funcións vitais: nutrición, relación e reprodución

Función de nutrición: É o conxunto de procesos polos que os seres vivos obteñen ou intercambian materia e enerxía co medio

Función de relación: Función mediante a que os seres vivos son capaces de percibir cambios no medio e de reaccionar ante eles da forma máis axeitada para a súa supervivencia

Función de reprodución: Capacidade que teñen os seres vivos de orixinar descendentes que se desenvolven e manteñen as características dos seus proxenitores a través do tempo

Organización dos seres vivos

Organismos unicelulares: Constituídos por unha única célula que realiza tódalas funcións vitais (paramecio, ameba,...)

As colonias: Agrupacións de organismos unicelulares; cada un deles desempeña tódalas funcións vitais dun ser vivo independentemente (Volvox, colonias de algas verdes)

Organismos pluricelulares: Están constituídos por moitas células que funcionan interconectadas e que coordinan a súa actividade para que o organismo funcione como un todo (coral, cabalo, mosca,...)

Sen órganos: poríferos, fungos, algas, cnidarios, plantas briófitas,...

Con órganos: Algúns invertebrados, plantas cormófitas,...

Con aparatos: A maioría dos invertebrados e tódolos vertebrados

A ciencia a través da historia

S. XVII

Antonie van Leeuwenhoek

Fabrica un microscopio moi sinxelo

Robert Hooke

Observa as pequenas celes dunha lámina de cortiza

S. XIX

Schleiden e Schuwan formulan a Teoría Celular

Tódolos seres vivos están formados por células

A célula é a unidade elemental dos seres vivos, e realiza todas as funcións vitais

Tódalas células se forman a través de divisións doutras células que existiron anteriormente

A célula na actualidade

Membrana plasmática

Citoplasma

Os orgánulos

Núcleo

Material xenético ou ADN

Tipos de células

Procariotas

Non teñen núcleo definido

Teñen parede celular

ADN no citoplasma

Ribosomas

Flaxelo

Eucariotas

Teñen núcleo definido

No citoplasma teñen varios orgánulos diferentes

O núcleo está rodeado pola membrana nuclear

A nutrición

É o conxunto de procesos polos que os seres vivos obteñen ou intercambian materia e enerxía co medio

Tipos

Autótrofa: Fabricación de nutrientes a partir de substancias inorgánicas

Heterótrofa: Utilización dos nutrientes producidos por outros seres vivos como fonte de alimento

Os procesos de nutrición

Incorporación de nutrientes ou de substancias para fabricalos

Intercambio de gases co exterior

Utilización das substancias incorporadas ou fabricadas

Metabolismo: conxunto de reacción químicas que teñen lugar no interior da célula

Transporte de nutrientes e substancias de refugallo

Eliminación ou excreción das substancias de refugallo producto da actividade do organismo

A nutrición en organismos unicelulares

Intercambian substancias e gases a través de toda a súa superficie

Pseudópodos

A nutrición dos organismos pluricelulares sinxelos

Os fungos: Aliméntanse de restos de organismos e o intercambio de gases co exterior realízano a través da súa superficie

Algas pluricelulares: Intercambian substancias e gases co exterior a través da súa superficie

Os mofos: Absorben auga e substancias minerais a través das células das falsas follas ou filoides e do falso talo ou cauloide

A nutrición das plantas (autótrofas)

A absorción das substancias minerais e da auga

Pelos absorbentes

O transporte do sume bruto

Xilema

A fotosíntese

Clorofila

A distribución do zume elaborado

Floema

A respiración

A eliminación de gases e doutros productos de excreción

Transpiración

Gutación (perdida de auga polos bordos das follas)

A nutrición nos animais

Heterótrofos

Poden ser

Herbívoros

Carnívoros

Omnívoros

Algúns órganos para inxerir o alimento

Os que perforan: carrachas, mosquitos, pulgóns,...

Os que filtran: baleas, flamencos,...

Os que absorben: algúns parasitos intestinais como a tenia

Os que toran: os peteiros que esgazan dalgunhas aves, os dentes don mamíferos, mandíbulas que trituran (insectos e crustáceos), rádulas que raspan (caracois),...

A dixestión

Aparato dixestivo dos invertebrados

Cavidade dixestiva: Algúns invertebrados como os cnidarios so teñen unha cavidade dixestiva en forma de saco cun único orificio de entrada e saída

Podemos atopar as seguintes partes: boca, tentáculos, células que fagocitan o alimento, cavidade gastrovascular e cnidocisto

Tubo dixestivo: A maioría dos invertebrados posúen un tubo dixestivo con dous orificios, boca e ano

Podemos atopar as seguintes partes: boca, esófago, papo, moega, intestino e ano

Aparato dixestivo dos vertebrados

Boca

Esófago

Estómago

Intestino

Glándulas asociadas

Salivares

Fígado

Páncreas

Variacións do modelo xeral do aparato dixestivo dos vertebrados

Na boca

Aves e tartarugas, teñen pico córneo

As baleas, teñen barbas

O resto de vertebrados, teñen dentes

Os peixes, non teñen glándulas salivares

No estómago

As aves téñeno dividido en dúas partes: proventrículo e moega. Tamén teñen papo.

Os ruminantes téñeno dividido en catro partes: bandullo, rede, libro e calleiro

No intestino

Os herbívoros téñeno moi longo e un gran cego

Nos mamíferos, remata no ano

No resto dos vertebrados remata na cloaca

Intercambio de gases

Aparato respiratorio

Respiración cutánea

Respiración por branquias (branquial)

Respiración por traqueas (traqueal)

Respiración por pulmóns (pulmonar)

A excreción e o aparato excretor

Nos invertebrados

Nefridios: Tubos con forma de embude, típicos nos anélidos

Glándulas antenais: Dous tubos que parecen antenas, típicas nos crustáceos

Nos vertebrados

Ril

Uréter: Tubo que sae do ril

Vexiga urinaria

Uretra: Expulsa a urina ó exterior

A distribución dos nutrientes

Aparato circulatorio

Líquido circulante

Nos vertebrados chámase sangue

Nos invertebrados chámase hemolinfa

Bomba impulsora

Pode ter forma de corazón ou de vaso contráctil

Os vasos

Conductos polos que transita o líquido circulante

Tipos

Abertos

Pechados

A circulación dos vertebrados

Circulación sinxela: Típica dos peixes

Só ten un circuíto sanguíneo

Corazón con dúas cámaras: unha aurícula e un ventrículo

Circulación dobre: Típica nos mamíferos e outros moitos

Corazón dividido en tres o catro cámaras que forman dous circuítos

Circuíto xeral: distribúe o sangue rico en osíxeno dende o corazón ós órganos

Circuíto pulmonar: Conduce o sangue pobre en osíxeno aos pulmóns, onde se osixena

Dous tipos de circulación dobre

Completa: O sangue osixenado non se mestura co pobre en osíxeno

Incompleta: O sangue osixenado mesturase co pobre en osíxeno